Tussen 392 Grosse Gewächse

en 120 proevers in Wiesbaden

 

Wiesbaden. Wie er nooit de Duitse ‘Spitzen’-wijnen heeft geproefd, doet in de wereld van Ontleders en Weters niet mee. Bijna 400 wijnen. Ieder jaar zo’n 120 tot 150 proevers die er in de Kurhaus Kolonnaden iets van moeten ‘vinden’. De een gaat tot op het bot. De ander verzamelt indrukken die de consument tot wegwijzer dienen. De publiciteitsoogst van Wiesbaden is daarom even verscheiden als de stijlen, concepten en wijnmakers-filosofieën van het eskader dat zich tot de Duitse top rekent. De proevers wordt op ’strikt persoonlijke’ invitatie een mening gevraagd over de jongste bottelingen. Voor de witte wijnen is dat de jaargang 2014. Voor de rode, een jaar later uit het vat in de fles, gaat het om 2013. Beide jaargangen komen deze maand op de markt. Voor die tijd geven media, sommeliers en handel hun bevindingen op verzoek van Het Verband Deutscher Prädikatsweingüter (VDP). Daarin zijn ruim 200 wijnboeren verenigd die zichzelf tot ‘Weinelite’ van Duitsland hebben uitgeroepen.

 

Dat woord wordt in de documentatie ook genoemd. Links polderland zou er z’n wenkbrauwen over fronsen. Maar een Duitsland zonder ‘hiërarchie’ is nauwelijks denkbaar. Dat is ook te zien in de kwaliteitspiramide voor VDP-wijnen. In al het  informatie-materiaal figureert de ‘Adler’, de koning van de gevederde wereld, die eerder door het Derde Rijk als machtssymbool werd misbruikt. In de Duitse wijnwereld van vandaag staat de vogel voor wat de VDP als de absolute top aanmerkt: de ‘Grosse Lage’, de ‘gouden’ wijngaard die het ‘Grosses Gewächs’ voortbrengt.

 

Der Adler

 

Dat houdt niet per definitie niet te evenaren kwaliteit in. Er zijn in de Bondsrepubliek wijnboeren die geen lid zijn van de ‘Weinelite’, maar niettemin met ‘wereldwijnen’ naam hebben gemaakt. Bij de VDP staat de ‘Adler’ inmiddels op de wijncapsules, met de aanduiding GG als klasse-indicatie. De Wiesbadense schenkbrigade, veelal wijnstudenten die zich vrijwillig voor dit karwei hebben gemeld, laten op de achterkant van hun zwarte t-shirt nog eens zien hoe nadrukkelijk de adelaar bij de VDP in beeld is: ’Die Weinelite hat einen Vogel’. En onder diens klauwen zitten vier ‘Weinstufen’, waarvan de ‘Grosse Lage’ doorgaat voor het ultieme wijnparadijs. Er mag van deze ‘droge’ wijnen niet meer dan 50 hectoliter per hectare worden geoogst. Ze moeten minstens 85 Öchsle hebben, te vergelijken met spätlese-kwaliteit. Op de fles staan de namen van wijngoed, wijngaard en druivenras.

Een tijdlang heeft de Rheingau met een ‘Erstes Gewächs’ bijna conflictueus afgeweken van het VDP-kwaliteitsjargon. Maar vanaf dit jaar is besloten dat deze regio voortaan alle droge wijnen eveneens als ‘Grosses Gewächs’ op de markt brengt.

 

 

 

Ook zwakke

 

Wie zijn nu die proevers die zich in Wiesbaden 2 dagen lang inspannen om de Duitse ‘Spitze’ te doorgronden? Voornamelijk wijnjournalisten, negotievolk en wijnduiders die om hun (vermeende) expertise naar Wiesbaden worden genodigd. Alle wijnprominenten ter wereld en vertegenwoordigers van relevante ‘media’ zijn er al geweest. Zelf mocht ik ook enkele malen het genoegen smaken. Nog vóór de officiële VDP-presentatie in Berlijn, dit jaar op 7 september, mogen zij met de VDP-topwijnen hun palatum strelen.
Nou ja, voor zover van toepassing. Want ook bij deze proeverij was lang niet alles goud wat er blonk. Eigenlijk, zei een collega, zouden de meeste wijnen pas een jaar later moeten worden gebotteld. Voor de witte gold dat eerder dan voor de rode, afkomstig van de problematische, zon-arme oogst 2013. Een jaargang van ‘kenners en kunners’. Met hier en daar uitgesproken zwakke Grosse Gewächse die eerlijk gezegd niet in de categorie ‘elite’ thuis horen.

Negatief

 

Van de 392 VDP-wijnen in Wiesbaden heb ik er 238 geproefd. Al tweemaal gekeurd in VDP-kringen, waar gemiddeld 20 % van de ‘Spitzen’-kandidaten het niet haalt.

Samenvattende conclusie: Een onherroepelijk oordeel over jonge wijnen is onmogelijk omdat ze zich nog ontwikkelen. Onbalans, presentatie in ‘lagen’, onaangename zuren, dominante tannines, ik kwam het allemaal tegen, zij het bepaald niet overwegend. Het waren hoogstens indrukken van een proefmoment. Die bovendien te maken hebben met de wijnconditie die ongetwijfeld negatief wordt beïnvloed door permanent flestransport en uitschenkerij bij het opvragen van ‘flights’.

 

Ik reken mij niet tot de voorspellers die nu al kunnen zeggen hoe een wijn over vijf jaar smaakt. Van de primeurproeverijen in Bordeaux viel al te leren dat uitspraken over ontwikkelingsverwachtingen enkele jaren later kunnen worden gelogenstraft. En dat bijna geen enkele wijnprofeet dan toegeeft voor z’n beurt te hebben gesproken.
Toch werden er in de wandelgangen ook dit jaar weer discussies aan veronderstelde wijnevolutie gewijd. Die gingen voornamelijk over kwaliteitstoename en minder over de polarisatie tussen Duitse design-stijl en herkomst-accent.

 

Vertekening

 

Zelf geef ik er de voorkeur aan per regio enkele wijnen te markeren die er naar mijn persoonlijke smaak op het proefmoment als beste uitsprongen. Daar moet ik wel een kanttekening over de schenktemperatuur bij plaatsen. Zo was het niet mogelijk iets zinnigs op te tekenen over de Frühburgunder die ik s’morgens om tien uur op een ijzige temperatuur in het glas kreeg, omdat ze regelrecht uit de koeling kwamen. Hetzelfde gold ’s middags voor een enkele witte wijnen, warm geworden door voortdurend heen en weer gesjouw en zoninval op de proeftafels, met karakteristiek-vertekening als gevolg.

 

Van de VDP-wijnen gaat overigens maar 22 % naar het buitenland. Voornamelijk naar Skandinavië, Japan, de VS en de Benelux-landen. In Duitsland zelf wordt 78 % afgezet. Ze brachten vorig jaar zo’n 285 miljoen op. De gemiddelde flesprijs voor Grosses Gewächs is 31.80 euro. Van de jaargang 2014 zijn 1.200.000 flessen gebotteld.

Al vertegenwoordigt de VDP maar 2 % van de Duitse wijnmarkt, het classificatiesysteem ( Gutswein, Ortswein, Erste Lage, Grosse Lage), te vergelijken met het Franse Grand Cru-niveau, geldt als beste binnen de nogal versnipperde Duitse wijnwetgeving. Ook in het buitenland bleef dat niet onopgemerkt. Zo is de Duitse VDP in onderhandeling met andere Duitstalige wijngebieden, zoals Oostenrijk, Zwitserland en Zuid Tirol, met de bedoeling daar hetzelfde classificatie-stelsel in te voeren, vernam ik in Wiesbaden.

 

 

 

Voorkeuren

 

Mijn bevindingen per Duitse regio voor witte wijn:

RIESLING

R h e i n g a u

Voorkeuren:

*Kunstler Berg Rottland. Sappig, zuiver,tropisch fruit, balans.

*Geheimrat J. Wegeler. Sclossberg. Elegant, citrus, balans, lengte.

*Weingut Diefenhardt Langenberg. Harmonieuze wijn, aangename zuren, fris.

*Fritz Ahlendorf. Jezuïetengarten. Veel materie, breed, goede balans.

*Probleemwijn: Domdechaney 2013 Kloster Erbach. Overrijp en vermoeiend.

R h e i n h e s s e n

Voorkeuren:

*Wagner-Stempel Hölberg. Aangenaam zuur, sterke fruitexpressie, vooral citrus. Balans.

*Keller Hubacker. Rijp en evenwichtig, citrus en perzik, lengte.

*Wittman. Aulerde. Rijp en strak, frisse zuren. Aangename vruchtaroma’s.

M O S E L –S A A R – R U W E R

Voorkeuren:

*Dr. Loosen Würzgarten. Zachte textuur, mooi fruit met exotische noot, fraaie zuren.

*Reichsgraf von Kesselstatt. Josephshöfer. Wat gesloten, strak, goed gestructureerd.

P F A L Z

Voorkeuren:

*Philip Kuhn Schwarzer Herrgat. Krachtige wijn, elegant, evenwicht fruit, zuren en alcohol.

*Knipser Mandelpfad. Frisse wijn, sappig, aroma’s tropisch fruit.

*Georg Mosbacher. Ungeheuer. Doortimmerde wijn, balans, lengte

*Basserman-Jordan. Kirchenstück. Structuur, tropisch fruit, rijp en ‘süffig’.

N A H E

Voorkeuren:

*Schäfer-Fröhlich. Stromberg. Sappig en rijk, mooie zuren, rijpe materie.

*Emrich Schönleber. Frühlingsplätzchen. Wat ingetogen, fraai verpakt fruit, balans.

*Schlossgut Diel. Pittermännchen. Plezierig glas. Rijpe appel, abrikoos. Harmonie.

F R A N K E N

Voorkeuren:

*Hans Wirsching. Julius Echter Berg. Zuivere wijn, fraai evenwicht zuren-fruit-alcohol.

WEISSBURGUNDER

P F A L Z

Voorkeur:

*Philip Kuhn Kirschgarten. Dichte wijn, concentratie, rijp fruit

B A D E N

Voorkeur:

*Seeger. Herrenberg Oberklamm. Mooie mineraliteit, vet, beheerst houtgebruik.

SILVANER

F R A N K E N

Voorkeur:

*Bickel-Stumpf. Mönchhof. Evenwichtige wijn. Aroma’s van appel en meloen.

Notities rode wijn:

SPÄTBURGUNDER

A H R

Voorkeuren:

*Jean Stodden. Herrenberg. Goed gemaakte wijn met accent op fruitigheid. Presenteert zich nog in lagen. Wat geprononceerd hout. Delicate smaak.

*Meyer-Näkel. Sonnenberg. Zachte aanzet. Aroma’s van rode besen en pruimen. In balans.

P F A L Z

Voorkeuren:

*Philip Kuhn. Steinbuckel 2012. Sterke fruitexpressie, sappig, beheerst houtgebruik

*Knipser.Kirschgarten 2011. Stevige structuur. Bewaarwijn. Nog wat opdringerig hout.

W Ü R T E M B E R G

Voorkeuren:

*Fürst Hohenlohe. Verrenberg. Kracht, concentratie, lengte.

*Staatsweingut Weinsberg. Burg Wildeck. Zuivere wijn, aangename zuren, balans.

B A D E N

Voorkeur:

*Bernhard Huber. Wildenstein. Voor mij de mooiste Pinot Noir van de proeverij. Elegante neus, stevig bessig fruit, goed opgenomen hout, harmonisch, veel lengte.

LEMBERGER

W Ü R T E M B E R G

Voorkeur:

*Wachtstetter Hohenberg. Slank, fris, goed gerijpt.

De proeverij liet duidelijk vaststellen welke wijnboeren de klasse hebben om zich ook in minder rooskleurige oogstjaren te onderscheiden van wijnbedrijven die door hun omvang niet aan zorgvuldig wijngaardbeheer zijn toegekomen en daardoor geen passend antwoord konden geven op de grillen van het klimaat.